Ga naar de inhoud

Ieder mens met autisme is uniek

Yvette Roke is psychiater en zorginnovator voor mensen met autisme. Ze zette mede de apps op van SAM, SAM junior, Stappvoorstap en Glloww. Hiermee geeft ze autistische mensen en mensen uit het vakgebied zelfhulptools om zelfstandig mee aan de slag te gaan.

Goh, je doet wel veel verschillende dingen!

“Ja. Maar het heeft allemaal met elkaar te maken. Dit komt vanuit mijn kern van psychiater zijn. Ik heb de wens dat ieder mens het beste potentieel uit zichzelf haalt. Ik heb de apps dan ook opgezet in samenwerking met de mensen zelf. Het is niet zo dat ik wakker werd en dacht: ‘zo, nu ga ik een app maken.’ Dat ging heel organisch.”

Waar kwam die wens voor de apps dan vandaan?

“De wensen voor de apps kwamen vanuit de mensen zelf. De mensen met autisme waar ik mee werk wilden een app in hun zak waarmee ze hun patronen kunnen inzien. Dit werkt heel goed. Je patronen zijn de blauwdruk van alles. Dat is de SAM-app.
Na de cliëntenapp kwam er ook een vraag vanuit onze medewerkers binnen GGz Centraal. Zij wilden inzicht in stress. Die app is wetenschappelijk gevalideerd. Het heette eerst STAPP@WORK en dat is uiteindelijk Glloww geworden, een zelfstandige onderneming.”

Wel bijzonder dat je dan ook gehoor geeft aan die behoeftes.

“Ik heb een persoonlijke drive door een jonge man die mij erg heeft geraakt. Zonder goede hulp gaat het vaak de verkeerde kant op en dat is helemaal niet nodig. Ik moet mensen ook buiten mijn spreekkamer helpen. Ik vind het belangrijk dat er toegankelijke en laagdrempelige tools zijn voor mensen vanuit hun eigen regie.”

Behalve hulpverlening werk je ook samen met mensen met autisme, toch?

“Zeker. Enkele collega’s van mij hebben autisme. Het klinkt misschien gek, maar ik heb op de een of andere manier meer vertrouwen in mensen met autisme. Ze zijn over het algemeen heel transparant en eerlijk. Toen oud-collega Annegeertje vertelde dat haar broer, die autisme heeft, samen met haar vader een administratiekantoor had opgezet, ben ik met Glloww meteen klant bij ze geworden. Ik was net begonnen met Glloww toen ik de link naar Administratiekantoor ASSociates kreeg van Annegeertje. Het heeft zo moeten zijn. De samenwerking bevalt erg goed. De kennismaking was al heel fijn. Jeldert en Albert kwamen bij mij op kantoor langs voor een persoonlijk gesprek, dat vond ik heel bijzonder. Het was een open, leuk en verbindend gesprek.”

Wat zijn de voordelen van werken met iemand met autisme?

“Daar kan ik geen antwoord op geven. Dat kan heel stigmatiserend zijn. Iedereen met autisme is namelijk anders. Jeldert is bijvoorbeeld snel, gezellig en betrouwbaar. Maar dat hoeft niet voor iedereen met autisme te gelden. Ik weet het niet, want ik ken niet iedereen met autisme.”

Zijn er wel overeenkomsten voor mensen met autisme die jij tegenkomt?

“Ik merk dat het voor hen vaak lastiger is om overeind te blijven in de huidige maatschappij. Ze lopen sneller een achterstand op. Maar er zijn natuurlijk ook mensen die geen moeite hebben met hun autisme. Die zie ik niet in mijn spreekkamer. Het is wel belangrijk om jezelf te leren kennen. Ik ben er om mensen te helpen, niet om ze te veranderen.”

Maar je komt dus vooral diversiteit tegen?

“Ja. Ik kwam in 2007 per toeval terecht op de afdeling autisme bij mijn werkgever. Ik vond het zo interessant dat ik ben blijven hangen. Wat ik bijvoorbeeld vaak zie is een afstand tot de arbeidsmarkt. Er is onvoldoende kennis in de maatschappij van de verschillende breinen met neurodiversiteit. Iemand met autisme kán bijvoorbeeld prikkelgevoelig zijn. Die werkt beter in stilte dan in een kantoortuin. Het kan ook zijn dat een opdracht niet duidelijk wordt uitgelegd. Of dat er te weinig tijd wordt gegeven. Er zijn hele verschillende behoeftes vanuit mensen met autisme.”

Hoe moet je daar als werkgever dan mee omgaan?

“Je moet rekening houden met wat iemand nodig heeft om tot zijn volle potentieel te komen. Dat geldt in zekere mate natuurlijk voor iedereen, maar het venster waarbinnen iemand met autisme functioneert is kleiner. Het is verstandig om als werkgevers aan iedereen te vragen wat ze nodig hebben om tot hun volle potentieel te komen. Ga niet zitten wachten tot een werknemer zelf met behoeftes aan komt zetten, want dat is vaak lastig. Maar daar kan ik bij helpen.”

Je kunt mensen met autisme dus niet over een kam scheren?

“Nee. Het is een onzichtbare ‘handicap’. Je kunt niet zien wat er aan de hand is totdat je het vraagt en iemand tools geeft om dat duidelijk te maken. Voor mijn gevoel is er tegenwoordig wel vaker aandacht voor. Er is een heel zorgvuldig proces om tot de diagnose autisme te komen. Die diagnose kan je helpen.”

Heb je nog een tip voor iemand met autisme die een sollicitatiegesprek heeft?

“Bekijk goed waar het gesprek is, met wie je afspreekt, wat voor soort bedrijf het is, hebben ze een vriendelijk beleid of niet. Vraag ook met wie je gaat werken. Bedenk van tevoren wat voor soort vragen je kunt verwachten en oefen een sollicitatiegesprek met iemand.”

Goede tips. Dankjewel, Yvette!

Interessante links: